Hôm vừa rồi trên facebook có nhắc lại cách đây 2 năm mình đã từng viết rằng mình phải nâng cao giá trị của bản thân. Chỉ là một ngày mình có một khát khao trở nên thú vị hơn, có nhiều câu chuyện đa dạng hơn, hiểu biết về nhiều lĩnh vực hơn ngoài những gì mình vẫn làm hàng ngày. Vì thế mình đã lập ra một danh sách những việc mình có thể làm để tăng thêm giá trị cho bản thân, thay đổi từ những thói quen nhỏ nhặt hàng ngày đến việc đi học những thứ mới mẻ. Hồi đó mình cũng chưa làm được hết vì bận công việc (hoặc mình nghĩ là mình bận công việc), nghĩ có nhiều việc khác cần ưu tiên hơn, và cảm thấy trước mắt còn nhiều thời gian, cứ thong thả thôi. Nhưng sau 2 năm khi tuổi tác dần ập đến, thời gian trách nhiệm với gia đình ngày càng tăng lên, thời gian tự do dành cho bản thân ngày càng ít đi, mình nghĩ việc bắt đầu nâng cao giá trị bản thân nên được bắt đầu càng sớm càng tốt. Vì vậy mình khởi động lại dự án cá nhân này và muốn chia sẻ với mọi người để biết đâu sẽ có thêm bạn đồng hành và được mọi người chia sẻ lại về những cách mọi người nâng cao giá trị của bản thân.

1. Đọc sách

Cách đơn giản và linh hoạt nhất về thời gian nhất để thu nạp những kiến thức mới có lẽ là đọc sách. Lại kể chuyện một tí, 2 năm trước khi mình nói muốn nâng cao giá trị bản thân ý, hồi đó đi làm bận rộn và stress lắm nên tối về nhà mệt xong không muốn làm gì hết cả. Ngày xưa mình rất thích đọc sách mà đến khi đi làm cũng chẳng còn dành mấy thời gian để đọc sách nữa, vì cảm thấy ngủ thích hơn là đọc sách, mà đọc sách được khoảng 10 trang là cũng rất buồn ngủ rồi. Đến một ngày mình mới thấy nếu không có thời gian đọc sách thì tại sao mình không nghe audiobooks, sách nhiều khi còn khó cầm theo, đọc mỏi mắt, nhưng nghe thì có thể nghe ở khắp mọi nơi. Đến khi mình tải một số audiobooks về mới thấy thời gian trung bình nghe/đọc hết một cuốn chỉ rơi vào khoảng 7-8 tiếng (đương nhiên cũng tùy loại sách + độ dày của sách), tức chỉ bằng thời gian một ngày làm việc. Vậy mà mình không duy trì được việc đọc sách ít nhất 1 cuốn/1 tháng được sao? Nhìn lại thấy mình vẫn dành thời gian cho việc đọc tin tức lá cải trên kênh 14 được thì không có lí gì lại không dành thời gian cho việc đọc sách được. Rồi mình nhận ra những người xung quanh mình đọc sách rất nhiều, đứa bạn thân đi làm bằng xe bus thì tranh thủ đọc sách trên xe, một đứa em thì có chia sẻ với mình rằng để học thêm về marketing em ý đã duy trì thói quen đọc mỗi ngày ít nhất 10 trang sách từ cách đây 2-3 năm rồi. Follow mọi người trên Goodreads (mạng xã hội dành cho những người thích đọc sách) thấy mọi người rất chịu khó đọc sách và đọc một cách chất lượng – đọc sách có chọn lọc và đọc xong thì sẽ viết review.  Em trai mình nói rằng một người không cần đọc sách để giỏi, nhưng nếu đọc sách thì có khi người đấy còn giỏi hơn nữa vì sách chính là tinh hoa kiến thức, là những trải nghiệm, là những công sức dày công nghiên cứu bao nhiêu năm trời của tác giả. Đọc sách chắc chắn sẽ biết thêm những điều mới so với lúc chưa đọc.

Mình đặt ra mục tiêu 1 tháng đọc ít nhất 2 cuốn sách, trong đó có ít nhất 1 quyển không phải là sách truyện, và đọc xong phải viết review trên Goodreads. Đối với những ai không có thói quen đọc sách, các bạn có thể đọc thêm chia sẻ của em trai mình tại đây để tham khảo em mình đã làm như thế nào để tạo được cho bản thân (một người từ bé đến lớn không bao giờ đọc sách) thói quen đọc sách hàng ngày.

2. Học một ngoại ngữ mới

Càng đi nhiều mình càng nhận ra thông thạo thêm một ngoại ngữ sẽ mở ra cho mình thêm nhiều cánh cửa mới. Có một bài TED talk mình khá thích nói về việc các ngoại ngữ khác nhau ảnh hưởng thế nào đến tư duy con người, mọi người có thể xem tại đây. Một người biết nhiều ngôn ngữ sẽ có một cách nhìn đa chiều hơn đối với cuộc sống. Một người biết nhiều ngôn ngữ sẽ có nhiều cơ hội việc làm với nhiều vị trí hơn, sẽ có lợi thế hơn những ứng viên chỉ nói được 1-2 ngôn ngữ, cũng sẽ có khả năng nhận được mức lương cao hơn. Một người biết nhiều ngôn ngữ sẽ dễ dàng đi ra thế giới và giao tiếp, kết bạn với những người bạn quốc tế.

Đương nhiên nói vậy không có nghĩa là nếu chỉ nói được tiếng Việt hoặc biết nói tiếng Anh thì các bạn sẽ không thành công, hoàn toàn không phải như vậy. Các bạn đang học tiếng Anh nếu chưa thạo cũng đừng vội vàng hoang mang lao vào học thêm những ngoại ngữ khác nếu chưa biết rõ mình có thích hay không hay ngoại ngữ đó có cần thiết cho mình trong thời điểm hiện tại hay tương lai gần không.  Đối với nhiều công việc trên thị trường hiện tại, biết và giỏi tiếng Anh là yếu tố cần thiết (các bạn sẽ thấy các JD hay ghi yêu cầu này – thành thạo kĩ năng đọc viết, giao tiếp lưu loát). Biết nhiều nhưng không giỏi hẳn một cái gì sẽ không làm cho các bạn nổi trội hơn những người chỉ biết 1 nhưng lại xuất sắc ở điểm đó. Nhưng mình nghĩ cũng đáng để suy nghĩ và cân nhắc sắp xếp thời gian học trong tương lai không xa, ví dụ như sau khi thi tiếng Anh được 800 TOEIC, 7.5 IELTs (tùy mục tiêu mỗi người) thì sẽ đi học thêm một ngoại ngữ mình đã thích từ lâu.

Bạn bè mình rất nhiều người nói được 3 ngôn ngữ, ngoài tiếng Việt tiếng Anh các bạn còn thành thạo cả tiếng Trung, Hàn, Nhật, Pháp, Đức, abcxyz. Mình hâm mộ lắm. Sau này khi học thêm các ngoại ngữ mới mình thấy bắt đầu học càng sớm thì càng dễ, nhưng không có nghĩa là nhiều tuổi rồi không thể bắt đầu học một ngoại ngữ mới. Vì thế nên các bạn bây giờ dù đang bao nhiêu tuổi đi nữa thì cũng hãy học một ngoại ngữ nhé. Học ngoại ngữ còn giúp phát triển não, cải thiện trí nhớ, đẩy lùi các bệnh trí nhớ khi về già. Mẹ mình đã rất lâu rồi không học tiếng Anh nhưng giờ cũng đã bắt đầu học lại để có thể tự tin giao tiếp khi đi du lịch (hồi đi Mỹ mẹ mình đã dẫn đầu một đoàn toàn các bậc phụ huynh lớp mình để hỏi chỗ ăn, chỗ nghỉ, đường đi trong sân bay Los Angeles, xịn chưa). Bạn mình dù đi làm rất bận nhưng cũng đã quyết tâm đi học tiếng Hàn vì một tương lai xem phim không cần nhìn sub. Mình cũng quyết tâm sẽ học thành thạo thêm một ngoại ngữ ngoài những tiếng mình đã biết, còn các bạn thì sao?

3. Học những kĩ năng mới

Đã bao lâu rồi các bạn không học những kĩ năng mới?  Mình đã rất nhiều lần nhìn thấy các bạn bè xung quanh giỏi một kĩ năng nào đó hoặc biết làm những thứ rất thú vị ví dụ như rất siêu Excel, làm bánh ngon, vẽ đẹp, biết nhảy, biết nhảy dù, biết chụp ảnh phim, biết làm video, chơi giỏi nhiều nhạc cụ abcxyz và ti tỉ những thứ khác. Sau khi mình hỏi thì các bạn cũng đều chia sẻ rằng các bạn thích thì các bạn tìm học thôi, có khi là học theo lớp, có lúc thì tự học. Và mình một lần nữa lại tự nhủ rằng, sao phải nhìn các bạn ao ước, nếu mình muốn thì mình cũng có thể làm được.

Bắt đầu những điều mới thực ra cần rất nhiều sự dũng cảm vì mình phải đi ra khỏi vùng an toàn của mình và chấp nhận rằng có thể mình sẽ không giỏi ngay từ đầu. Có lẽ ai cũng đã từng trải qua cái cảm giác cay đắng khi ai cũng làm được mà mình mãi không làm được, không dễ chịu chút nào. Nhưng mà mình nhận ra rằng, học chưa chắc đã giỏi, nhưng không học chắc chắn sẽ không thể giỏi được. Học đến nơi đến chốn thì chắc chắn sẽ giỏi ở mức đủ dùng. Đủ để người khác nhìn nhận đó cũng là một tài lẻ của bạn. Và quan trọng là bạn làm bạn sẽ thấy vui, vì bạn thích, và bạn làm được.

Nói về chuyện tài lẻ, mình biết người sinh ra mỗi người sẽ có những thiên hướng năng khiếu khác nhau. Người sẽ có khả năng vận động chơi thể thao tốt hơn, người sẽ có đôi tai nghe nhạc tốt hơn những người khác. Nhưng mình có niềm tin mãnh liệt rằng người ta không cần phải sinh ra với một năng khiếu đặc biệt hay sự thông minh xuất chúng mới có thể chơi thành thạo một nhạc cụ, tham gia một đội nhảy hay trở thành chuyên gia excel. Đầu tư thời gian công sức tìm đúng người học đúng phương pháp, các bạn sẽ giỏi ‘đủ dùng’.

Từ bây giờ đến hết năm 2018 mình đặt ra mục tiêu cho bản thân học thành thạo thêm 3 kĩ năng mới, khi nào bắt đầu ra ngô ra khoai mình sẽ chia sẻ thêm với các bạn trong bài viết khác nhé.

4. Vượt qua nỗi sợ để có những ‘lần đầu tiên’

Lần đầu tiên bao giờ cũng khó khăn, nhưng một khi đã qua rồi thì sẽ có lần thứ 2, thứ 3,… và những lần cuối lần thứ n. Mỗi người có những nỗi sợ khác nhau, có người sợ độ cao, có người sợ nói trước đám đông, có người sợ bắt chuyện với người lạ, có bạn sợ không dám đi du lịch hoặc tham gia những hoạt động mới nếu chỉ có một mình mà không có người quen nào tham gia cùng.

Mình có rất nhiều nỗi sợ mà mình cũng không biết có ai cảm thấy giống mình không, ví dụ như bây giờ mình vẫn sợ lái xe một mình (phải có người ngồi bên cạnh), mình sợ bắt đầu những kế hoạch mới mà chưa có điều gì chắc chắn, mình sợ đầu tư tiền theo những cách mình chưa quen mình sẽ mất hết tiền. Khi nói chuyện với những người lái xe giỏi hay những chuyên gia tài chính (như em trai mình chẳng hạn), họ đều nói rằng cảm giác đó ai cũng đã từng trải qua khi mới bắt đầu, họ cũng vậy, nhưng dần dần sẽ vượt qua được. Quan trọng phải có dũng cảm để đi những bước đầu tiên đó, khi bước đi rồi sẽ thấy cũng nhẹ nhàng thôi. Mà cùng lắm sai thì sửa, có gì đâu? Nếu sợ rồi mãi để đó thì … nó sẽ cứ mãi ở đó thôi, để rồi sau này khi nhiều nhiều tuổi rồi bạn làm mới phát hiện ra ơ hóa ra chỉ đơn giản vậy thôi à, có khi tiếc nuối lắm. Giống như mình vẫn tiếc vì ngày xưa không vượt qua được sự sợ hãi của bản thân để tập lộn đàng hoàng, đến bây giờ mình vẫn rất sợ phải chạy đà lộn bánh xe, trong khi bạn bè có người đã có thể làm combo chạy đà round off back flip.

Hồi trước đọc có một bạn gái ở New York đã có một dự án nhỏ là mỗi ngày làm những điều bạn ấy sợ trong vòng 100 ngày liên tục. Sau đó bạn ý đã dũng cảm hơn rất nhiều và cũng nhận ra thế giới không đáng sợ như bạn ý nghĩ. Làm mỗi ngày thì có thể là hơi intensive, vậy có thể liệt kê những việc mình sợ làm, ngại làm rồi bắt đầu làm 2 tuần một lần chẳng hạn. Có những việc chỉ kéo dài trong 5 phút nhưng cũng sẽ có những việc phải làm trong thời gian dài, có việc chỉ cần ra ngoài kia và làm nhưng có những việc sẽ cần có sự chuẩn bị một xíu. Mình sẽ quyết tâm vượt qua 14 nỗi sợ của bản thân từ bây giờ đến hết năm. Nỗi sợ đầu tiên mình vượt qua chính là việc chia sẻ với các bạn về những dự định của mình, vì trước giờ (và bây giờ) mình ‘hèn’ lắm, sợ nói với người khác xong mình không làm được thì cũng hơi xấu hổ.

5. Làm cho đời sống tinh thần phong phú hơn

Mình rất lười cập nhật nhạc, vì thường bài nào đã thích thì cứ nghe suốt ý, rồi lại cũng chẳng hâm mộ ca sĩ nào để cập nhật bài mới thường xuyên. Ngày xưa bên Mỹ hay nghe Pandora cảm thấy rất thích vì nó đề xuất những bài hát mới dựa vào những bài mình hay nghe, vì thế nên thời đó mình đã biết thêm rất nhiều bài hát mới. Về VN xong cảm thấy hiểu biết âm nhạc cả US UK cả nhạc Việt đều bị thui chột, năm ngoái đi concert sau Color Me Run ai cũng hát mà mình không thuộc lời bài nào một cách hoàn chỉnh cả, thấy tiếc vì mình không tận hưởng được hết cỡ cái trải nghiệm lúc đó. –> Phải cập nhật nhạc 2 bài nhạc 1 tuần

Một trong những mục tiêu mình đặt ra mà chưa thực hiện được là xem các hoạt hình Ghibli vì mình mới xem rất ít và Hải Anh nói mình là người không có tuổi thơ :)). Mỗi tháng xem 1 hoạt hình Ghibli nhé. Bạn mình nhiều người hay xem list các phim có điểm đánh giá cao rồi xem dần, mình thấy cũng khá hay, mà không chắc thời gian cho phép để duy trì hoạt động này nên không đặt ra mục tiêu gì cả.

Đi du lịch rất thích đi bảo tàng chơi, mà số lượng bảo tàng đã đi ở Việt Nam đếm được trên đầu ngón tay. Đa số các lần đi cũng đều là đưa thầy cô/bạn bè nước ngoài đi tham quan, cũng không có kiến thức hiểu biết về nó nên đến đó không giới thiệu được nhiều. Mục tiêu mỗi tháng đi 1 bảo tàng/1 triển lãm ở Hà Nội, về xong phải viết thu hoạch…

———————

Túm lại, để nâng cao giá trị của bản thân, từ bây giờ đến hết năm 2018 mình đặt ra mục tiêu:

• Đọc sách ít nhất 2 cuốn/1 tháng, trong đó ít nhất 1 cuốn không phải sách truyện
• Học một ngoại ngữ mới – có thể nghe nói đọc viết, giao tiếp cơ bản với người bản địa
• Học thêm 3 kĩ năng mới
• Vượt qua 14 nỗi sợ
• Nghe nhạc, xem phim, đi bảo tàng/triển lãm

Nhiều bạn có thể nghĩ rằng phải có nhiều tiền nhiều thời gian thì mới làm được những điều trên, mói nâng cao được giá trị của bản thân. Mình nghĩ điều này không đúng, các bạn chưa nghĩ đến hết các cách thôi, đúng là có nhiều tiền nhiều thời gian hơn thì sẽ dễ hơn, nhưng nếu ngân sách và thời gian hạn hẹp các bạn vẫn có thể làm rất nhiều điều bằng rất nhiều cách. Các bạn học, xem từ youtube, từ các app điện thoại, các khóa học online. Các bạn có thể học từ bố mẹ, từ bạn bè, từ những người xung quanh. Ví dụ như để học nấu ăn bạn không nhất thiết phải đăng ký một lớp học nấu ăn, bạn có thể nhờ mẹ/chị/bạn dạy nấu. Các bạn có thể tham gia hội chạy bộ hay những hội nhóm khác. Mượn sách của bạn, đọc ebook, làm thẻ thư viện. Youtube bây giờ cái gì cũng có, từ việc học trang điểm đến đan len, nấu ăn, đánh đàn, học tiếng. Các khóa online trên coursera hay udemy cũng rất nhiều khóa miễn phí với nội dung đa dạng. Những cách này vừa không mất nhiều chi phí (mất tiền mạng và tiền cho những dụng cụ cơ bản để học kĩ năng đó như giấy bút, len, hay đàn hay gì đó) lại còn linh hoạt về mặt thời gian. Nếu các bạn bảo bận quá không học thì đó cũng chỉ là lời biện minh, hoặc là các bạn chưa muốn đủ nhiều thôi. Mình có chị bạn đã lập gia đình, có một đứa con, đi làm công việc 9-5 bận rộn, đi công tác, nhưng chị ý vẫn có thời gian nấu ăn, làm bánh, làm một fanpage về nấu ăn và còn học các khóa học trên Coursera nữa.

Nói vậy để mình và cả các bạn có thêm động lực thôi vì chắc chắn nếu muốn đủ nhiều thì đều có thể làm được. Mình cũng rất muốn nghe các bạn chia sẻ về cách các bạn học những điều mới và nâng cao giá trị của bản thân nên các bạn hãy chia sẻ để mình có thể biết thêm với nhé.

Nâng cao giá trị bản thân, quyết tâm quyết tâm quyết tâm!